Co to jest AML i kto musi wdrożyć odpowiednie procedury? Jakie są podmioty obowiązane? Co grozi za niewdrożenie AML? Co nowego czeka przedsiębiorców od 2023 roku?

Procedura AML/CFT (ang. Anti Money Laundering/Counter Financing of Terrorism) oznacza procedury przeciwko praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Obecnie jest to problem globalny i zarówno poszczególne państwa, jak i organizacje międzynarodowe, jak Unia Europejska i Rada Europy wdrażają szereg przepisów i standardów mających ograniczyć ten proceder. A trzeba wiedzieć, że pranie pieniędzy jest rodzajem przestępstwa gospodarczego szczególnie niebezpiecznym, ponieważ łatwość prania pieniędzy pochodzących ze źródeł przestępczych, czyli ich legalizowanie powoduje wzrost innych rodzajów przestępstw, w tym przestępstw pospolitych.

W polskim prawie ta kwestia jest uregulowana w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 roku. Ustawa ta była poddana ważnej nowelizacji 30 marca 2021. Ostatnie zmiany są efektem przyjęcia postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/843 z 30 maja 2018 roku zmieniającej dyrektywę UE 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Dyrektywę 2018/843 nazywa się Dyrektywą AML V.

Kolejne zmiany wejdą w życie w 2023 roku w związku z całym szeregiem reform Polskiego Ładu.

AML – jakie są instytucje obowiązane?

Ustawodawca w art. 2 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w skrócie – ustawy AML, określa w sposób enumeratywny instytucje obowiązane. Katalog ma charakter zamknięty, jednak jest nowelizowany i rozbudowywany.

Do najważniejszych instytucji obowiązanych zalicza się:

• banki,
• SKOKi,
• banki powiernicze,
• oddziały zagraniczne przedsiębiorstw inwestycyjnych,
• prawników (adwokatów, radców prawnych, czy notariuszy),
• organizacje pozarządowe (fundacje i stowarzyszenia),
• instytucje rynku finansowego,
• dealerów samochodowych,
• doradców nieruchomości,
• doradców kredytowych,
• instytucje pożyczkowe,
• instytucje pocztowe,
• podmioty prowadzące działalność w zakresie organizowania gier hazardowych i gier na automatach,
• agentów ubezpieczeniowych,
• deweloperów,
• biura rachunkowe (wszystkie),
• pośredników w handlu dziełami sztuki,
• i wielu innych.

Jeżeli Twój rodzaj działalności nie jest ujęty w powyższym „skróconym” katalogu, to koniecznie zajrzyj do ustawy.

Na czym polega wdrożenie AML?

Wdrożenie AML jest to szereg procedur, które muszą być wdrożone i przestrzegane w organizacji. Jest to bardzo ważne. Ich istnienie i praktykowanie podlega kontroli Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, a za ich brak lub niestosowanie są przewidziane sankcje. Te procedury składają się z następujących elementów opisanych w ustawie:

• wewnętrzna procedura instytucji obowiązanej – art. 50,
• procedura sygnalisty – art.53,
• potwierdzenie spełnienia obowiązku szkolenia – art. 52,
• mapa ryzyk – art. 27,
• informacje zgromadzone o kliencie (tzw. ”teczka na klienta”) – art. 34 ust. 3,
• wyznaczenie osób odpowiedzialnych i kadry kierowniczej w szczególności art. 6,7, 8 i 9,
• rejestr raportów do GIIF.

Sankcje za brak procedur AML

Sankcje za niewdrożenie procedur AML/CFT można podzielić na trzy kategorie: karne, cywilne (majątkowe) i administracyjne. Bardzo bolesnym rodzajem sankcji nałożonej po kontroli GIIF może być na przykład wykreślenie z rejestru działalności regulowanej, cofnięcie zezwolenia lub koncesji na prowadzenie określonego rodzaju działalności, a także nakaz lub zakaz podejmowania określonych czynności. Kary pieniężne mogą wynosić do dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści albo unikniętej straty. Jeżeli ustalenie kwoty nie jest możliwe, to wówczas  kara może sięgać do 1.000.000 EUR, a w niektórych przypadkach do 5.000.000 EUR lub do wysokości 10% obrotu wykazanego w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym za ostatni rok.

Nowe obowiązki AML od 2023 roku

Do czasu wejścia w życie nowych przepisów AML instytucje obowiązane są między innymi do informowania GIIF o transakcjach powyżej 15 000 euro jednorazowo – art. 72 u.p.p.p.W myśl nowych przepisów obowiązek informacyjny będzie odnosił się do transakcji powyżej 20 000 zł lub równowartości tej kwoty wyrażonej w walucie obcej według średniego kursu walut sprzed dnia transakcji. Jest to astronomiczna wręcz zmiana, ponieważ próg sprawozdawczości będzie obniżony niemal trzykrotnie. Poza tym trzeba pamiętać, że podstawą do raportowania GIIF jest wartość transakcji, a nie poszczególnych transferów środków.

Płatność gotówkowa będzie niemożliwa pomiędzy przedsiębiorcami – w ogóle, a w pozostałych przypadkach tylko do 8 000 zł. To oznacza diametralne zmiany i obostrzenia w transakcjach B2B, B2C.

ZAPISZ SIĘ NA BEZPŁATNY WEBINAR AML: